achèndhere , vrb Definition
pònnere o pigare fogu a manera chi calecuna cosa abbruxet
Synonyms e antonyms
allúere,
allumae,
atzèndhere,
impampidhare,
incèndhere
| ctr.
irmòrrere,
istudai
Sentences
achendho sa candhela e miro s'istàntzia ◊ achèndhere sos fogarones ◊ sétzidu in su bancu de cuchina si fit achendhindhe su sigarru
Etymon
ltn.
accendere
Translations
French
allumer
English
to light
Spanish
encender
Italian
accèndere
German
anzünden.
allúere , vrb: allúghere,
allui,
allúiri,
alluri,
allúxiri Definition
fàere cumenciare a tènnere (su fogu), a giare lughe (una lampadina): nau de ccn., chi luego si leat arrennegu / pps. allúghidu, allutu
Synonyms e antonyms
achèndhere,
allumae,
atzèndhere,
incèndhere
| ctr.
bochire,
studai
Idioms
csn:
allúghere sa fatza a iscavanadas = pigai a bussinadas a faci; allúiri a unu = bogai fogu, nàrrere male de unu, bogàreli cosas chi no sunt
Sentences
allughe sa lampadina ca semus a s'iscuru! ◊ su manzanu in zerru sa prima cosa est de allúghere su fogu ◊ su fogu no alluit, no pigat pampa ◊ depis alluri su fogu po cori sa cosa
2.
ti allugo sa fatza a iscavanadas, si no mi l'agabbas! ◊ chi volet in s'aera su chisinu, sas molas allughídebbos in focu!
3.
issa fiat su masedúmini fatu a persona, su pobidhu si alluiat po dónnia cositedha
Etymon
srd.
Translations
French
allumer
English
to light (up)
Spanish
encender
Italian
accèndere
German
anzünden,
einschalten.
allumàe , vrb: allumai,
allumare,
allumiai,
allummare Definition
fàere cumenciare a tènnere (su fogu), a giare lughe (luma), fràmula; fàere o giare lughe / allumare fogu a ccn. = isparai
Synonyms e antonyms
achèndhere,
allúere,
allupiare,
atzèndhere,
imbièscere,
incèndhere,
tènnere
/
allugare,
illucherare
Sentences
si at allumadu sa pipa ◊ at allumadu e istudadu su fogu ◊ sos lampos, fatuvatu, in tantu iscurigore allumant de fiama s'orizonte (A.Spano)
2.
bidiat sa luna annadendi in su mari e is piscis allumiendi su celu logu de is istedhus
3.
ista sériu, mighi ti allumo a iscantarzada! ◊ sos Sardos cumandhantes avisados su fogu lis allumant de manera chi, sendhe s'atomosfera oscuressida, s'est a s'isparu insoro isclaressida (R.Congiu)
Etymon
itl.
allumare
Translations
French
allumer
English
to light (up)
Spanish
encender
Italian
accèndere
German
anzünden,
einschalten.
corriscàle, corriscàli , nm Definition
su corredhu a pònnere cosighedha asciuta, sa funghedha, po allúere su fogu
Synonyms e antonyms
corriscarju,
corruèscara
Scientific Terminology
stz
Etymon
srd.
Translations
French
petit étui de corne
English
little horn to light fire
Spanish
cuerno para encender el fuego
Italian
cornétto contenènte ésca
German
Hörnchen mit Köder.
isclarài , vrb: iscrarai Definition
fàere craru, bogare a craru, fàere prus in colore craru (o fintzes ispiegandho cosa a foedhos)/ iscrarai sa boxi = ispertai sa boxi
Synonyms e antonyms
ilgiarare,
isclarire,
iscrariai*,
ispanigai,
scampiai
/
ispiegare
Sentences
oi su mengianu est imburrascau: funt is otu e no at iscrarau ancora ◊ as a biri un'ispéndula de luxi e s'ànima ti at a iscrariai ◊ unu lampu at iscrariau su logu
2.
candu eus iscrarau sa coja portamu una fardeta imprestara! ◊ est un'argumentu difítzili a isclarai
Translations
French
éclairer,
faire jour
English
to light up,
to clear
Spanish
aclarar,
clarear
Italian
schiarire,
illuminare,
albeggiare
German
aufhellen,
erleuchten,
dämmern.
iscrariài , vrb: iscraricare,
iscrarigare,
scrarai Definition
fàere craru, prus craru, chi si potzat bíere méngius, fàere lughe / primu de i. = innantis de fàghere die
Synonyms e antonyms
aclarai,
acrarire,
allucorare,
ilciarire,
illuchèschere
Sentences
fiat ora de orbesci e fiat iscrariendu ◊ su manzanu fit comintzandhe a iscrarigare ◊ sa luxi iscràriat su logu
Etymon
srd.
Translations
French
éclaircir
English
to light up,
to clear up
Spanish
alumbrar
Italian
rischiarare
German
erleuchten.